Toksoplazmoza

Jakie są jej charakterystyczne symptomy i jak się przed nią uchronić?

Co to jest toksoplazmoza?

Toksoplazmozę zalicza się do infekcji, do której wystąpienia przyczynia się pierwotniak Toxoplasma gondii. Zazwyczaj do zainfekowania dochodzi poprzez styczność z zakażonymi zwierzętami (przeważnie nosicielami są koty), ich wydalinami lub też wskutek zjedzenia surowego mięsa. Toksoplazmoza jest podstępną przypadłością, gdyż albo jej symptomy przypominają grypę, albo nie dają o sobie żadnych znaków. Infekcja stanowi poważne zagrożenie dla noworodków, na które przeniosła się od matek – nosicielek pierwotniaka.

Po czym rozpoznać toksoplazmozę?

Zarażenie toksoplazmozą może przebiegać bezobjawowo, szczególnie u osób, które są w dobrej formie zdrowotnej. W niektórych przypadkach pojawiają się symptomy zbliżone do grypy i mogą to być:

• bóle mięśni
• bóle głowy
• znacznie powiększone węzły chłonne
• podwyższona temperatura
• zmęczenie

W grupie ryzyka osób, u których może dojść do rozwoju symptomów ciężkiej postaci infekcji są przede wszystkim ci, u których jest zachwiane funkcjonowanie układu odpornościowego. Wtedy mogą pojawić się takie symptomy jak:

• zawroty głowy
• trudności z koordynacją ruchową
• ataki padaczki
• zaburzenia widzenia – do tego prowadzi ciężkie zapalenie siatkówki (tak zwana toksoplazmoza oczna)
• przewlekłe choroby płuc

Czynniki ryzyka toksoplazmozy

Gdy dojdzie do zakażenia, to pierwotniaki Toxoplasma gondii wytwarzają cysty. Jak się okazuje mogą one wywierać wpływ na pracę niemal każdego narządu i części ciała, w tym również serca, mózgu i wszystkich mięśni. Osoby w dobrej kondycji zdrowotnej są w stanie poradzić sobie z tą przypadłością. Gorzej prezentuje się sytuacja, gdy w wrę wchodzą choroby autoimmunologiczne, wtedy należy zachować czujność.

Jakie powikłania mogą wystąpić przy toksoplazmozie?

Zdrowe osoby nie mają zbytnio powodów do zmartwień, gdyż zakażenie toksoplazmozy zwykle nie powoduje negatywnych skutków. Jeśli za to zainfekowana zostanie osoba z wirusem HIV, to istnieje poważne zagrożenie rozwinięcia się zapalenia mózgu. Co więcej, dla chorych na AIDS wystąpienie toksoplazmozy może skończyć się śmiercią. Przypadłość jest również bardzo niebezpieczna dla dzieci, w szczególności dla noworodków, które urodziły się z chorobą wrodzoną. Wrodzona toksoplazmoza może przyczynić się u maluszków do utraty słuch, ślepoty, jak również upośledzenia umysłowego.

Rozpoznanie toksoplazmozy

Schorzenie zazwyczaj nie daje o sobie znać, więc w zasadzie toksoplazmoza jest bardzo ciężka do rozpoznania. Dopiero można ją zdiagnozować po przeprowadzeniu laboratoryjnych testów. W tym celu lekarz może zalecić pobranie próbki krwi, która pozwoli na wykonanie stosownych testów. Analiza opiera się pod względem występowania przeciwciał IgG oraz IgM toksoplazmozy. Po ich ilości lekarz będzie w stanie stwierdzić, czy u pacjenta nastąpiło zainfekowanie.

Z takim badaniem muszą się liczyć przede wszystkim ciężarne kobiety. Lekarz zazwyczaj rutynowo zleca ich wykonanie, by uchronić maleństwo przed ewentualnymi powikłaniami. Jeśli u ciężarnej zostanie potwierdzone zainfekowanie, to lekarz z pewnością zaleci także przebadanie nienarodzonego maleństwa. Wtedy wykonywana jest amniopunkcja – badanie, które ma na celu pobranie próbki płynu owodniowego, by można było ustalić, czy maluch jest zarażony wirusem.

Jak przebiega leczenie toksoplazmozy?

Warto wiedzieć, że nie zawsze jest konieczne leczenie toksoplazmozy. W większości przypadków pacjenci zainfekowani nie potrzebują terapii. Jednak gdy mamy do czynienia z ostrą postacią przypadłości i nasilającymi się objawami, to lekarz może zadecydować o konieczności podjęcia leczenia. Najczęściej zaleca terapię lekami – zaleca przyjmowanie preparatów zawierających w swoim składzie pirymetaminę. Co ciekawe, jest to substancja, którą wykorzystuje się chociażby w leczeniu malarii. Jeśli toksoplazmoza wystąpi u kobiety w ciąży, to lekarz może zadecydować o antybiotykoterapii. Podobnie sytuacja prezentuje się u osób z wirusem HIV oraz chorych na AIDS – tutaj również z pewnością potrzebne będzie przyjmowanie antybiotyków.

Zapobieganie toksoplazmozie

Pomimo tego, że toksoplazmoza u zdrowych osób nie powoduje zwykle powikłań, to i tak warto dołożyć wszelkich starań, by się przed nią uchronić. Wzmożoną czujność powinny zachować kobiety ciężarne, ponieważ mogą zagrozić nie tylko sobie, ale przede wszystkim maleństwu „mieszkającemu” jeszcze w brzuszku. Najlepszym sposobem na to, by ustrzec się przez zainfekowaniem jest unikanie kontakty ze wszystkim, co może doprowadzić do zakażenia organizmu. Co to będzie?

• Kontakt z odchami zwierząt – Przede wszystkim należy unikać kontaktu z odchodami zwierząt (zwłaszcza kotów). Pasożyty można w bardzo łatwy sposób połknąć, wystarczy że podczas sprzątania kuwety zainfekowanego zwierzęcia lub zwykłych prac ogrodowych dotknie się ust. Nosicielami Toxoplasma gondii są przeważnie wszystkie koty, którym zapewniamy pokarm w postaci surowego mięsa. Zainfekowane mogą być również koty, które polują na swoje jedzenie.
• Spożywanie pokarmów i napojów nieznanego pochodzenia
• Spożywanie niemytych owoców i warzyw

• Używanie niedomytych przyborów kuchennych.