Refluks

Po czym go poznać i jak leczyć?

Co to jest refluks?

Choroba refluksowa przełyku, często nazywana także refluksem żołądkowo-przełykowym lub refluksem żółciowym, to sytuacja, gdy treść żołądkowa wraca do przełyku. W trakcie połykania, dolny zwieracz przełyku (grupa mięśni umiejscowionych w dolnej części) rozluźnia się, dopuszczając cieczy spadek do żołądka. Później znów. Się zamyka Jeśli dochodzi do rozluźnienia zwieracza w nieodpowiedni sposób lub gdy jest wycieńczony, to treść żołądkowa może cofać się do przełyku. Płyn ten sprawia, że podrażniona zostaje jego łagodna błona śluzowa, co w konsekwencji powoduje jej usterki, stan zapalny oraz regularnie pojawiające się zgagi. W treści pokarmowej zazwyczaj znajdują się kwasy oraz pepsyna (enzym wpływający na rozkładanie białek), które wytwarzane są w żołądku. W cofającym się do przełyku płynie często znajduje się także żółć. To te konkretne substancje ponoszą odpowiedzialność za wytwarzanie patologicznych zmian w przełyku.

Symptomy refluksu

• Zgaga – pojawia się pieczenie w okolicach klatki piersiowej, które następnie rozprasza się w gardle i sprawia, że u ustach pojawia się kwaśny smak
• Bóle w klatce piersiowej
• Dysfagia – zauważalne problemy z przełykaniem
• Wyczuwalne guzki w gardle
• Suchy kaszel
• Chrypa i ból gardła
• Nudności
• Zwracanie pokarmu lub kwaśnego płynu

Czynniki ryzyka refluksu

Do pojawienia się refluksu mogą się przyczynić:

• 
 Otyłość
• Cukrzyca
• Astma
• Choroby tkanki łącznej (na przykład twardzina)
• Przepuklina rozworu przełykowego
• Ciąża
• Palenie
• Opóźnione opróżnianie żołądka

Możliwe powikłania refluksu

• Zwężenie przełyku – defekt komórek w dolnej części przełyku wystawionego na wpływ kwasu żołądkowego skutkuje tworzeniem zrostów, które wywołują kłopoty w połykaniu
• Owrzodzenie przełyku – defekty przełyku spowodowane przez niebezpieczne substancje obecne w treści żołądkowej doprowadzają do tworzenie wrzodów, które mogą krwawić oraz wywoływać boleści w trakcie przełykania
• Przełyk Barretta – modyfikacje w strukturze nabłonka przełyku, które podnoszą ryzyko pojawienia się nowotworu
• Zapalenie płuc
• Uporczywy kaszel oraz astma
• Zapalenie gardła i krtani
• Obecność płynu w zatokach przynosowych i uchu środkowym
• Refluks u niemowląt może być przyczyną bezdechu sennego.

Diagnoza refluksu

Chorobę refluksową można bardzo łatwo zdiagnozować, wystarczy zwrócić uwagę na odczuwalne objawy. Aby jednak lekarz mógł postawić prawidłową diagnozę i ustalić poziom rozwoju refluksu, z pewnością zleci przeprowadzenie kolejnych badań. Zazwyczaj wykonuje się testy, które pozwalają ustalić ilość kwasu zawartego w przełyku. W tym celu umieszcza się cewnik w przełyku i podłącza do urządzenia monitorującego. Czasami też testy przeprowadzane są podczas badania endoskopowego. Niekiedy lekarz może zalecić też prześwietlenia górnej części układu pokarmowego lub biopsję tkanki przełyku.

Leczenie refluksu

Refluks i będące jego następstwem zapalenie przełyku to choroby przewlekłe potrzebujące stałej kontroli. Nawet jeśli wskutek zażywanych preparatów nabłonek przełyku naprawi się, infekcja może wrócić w przeciągu kilku miesięcy. Przy leczeniu refluksu bardzo ważne jest stosowanie diety, gdyż obniża ryzyko cofania się treści pokarmowej. Cofanie treści pokarmowej najmocniejsze jest w ciągu dnia, obarczony schorzeniem przebywa w pozycji pionowej. Występuje wtedy większe prawdopodobieństwo, że płyn w wyniku grawitacji wróci do żołądka. Co więcej, w trakcie aktywności systematycznie połykana jest ślina, a każde przełknięcie skłania treść żołądkową do powrotu na swoje miejsce. Nareszcie wchodzący w skład śliny wodorowęglan neutralizuje wpływ kwasów. Choroba refluksowa jest o wiele groźniejsza, gdy zwiększa się jej intensywność w nocy. Wtedy też na treść żołądkową nie wpływa siła grawitacji, przełykanie zatrzymuje się, a ilość produkowanej śliny jest znacznie mniejsza. W konsekwencji podnosi się ryzyko wystąpienia groźnych uszkodzeń przełyku. 
Leczenie farmakologiczne opiera się na stosowaniu leków, które sprawią że kwas żołądkowy się zobojętni i spadnie ilość jego wytwarzania, a także leków, które wspomogą gojenie podrażnionej błony śluzowej oraz wzmocnią mięśnie zwieracza przełyku. Jeśli zastosowanie takiego rodzaju terapii nie pomoże, to może być konieczna interwencja chirurgiczna.

Zapobieganie refluksowi

Z pewnością prowadzenie zdrowego stylu życia pomoże zmniejszyć ryzyko zachorowania. Niestety, ale codzienna dieta w refluksie musi być dość restrykcyjna. Należy unikać spożywania produktów, które będą prowokować zbytnie rozluźnienie mięśni zwieracza przełyku. W tym celu warto zrezygnować z tłustych potraw, czekolady, alkoholu, nikotyny oraz kofeiny. Do podrażnienia błony śluzowej przełyku przyczyniają się też ostre przyprawy i sosy, napoje gazowane, soki oraz owoce cytrusowe. Refluks u dzieci bardzo często powodowany jest przez alergizujące pokarmy. Dlatego warto obserwować, czy symptomy nie przybierają na sile po podaniu konkretnych produktów. Również niektóre lekarstwa, a wśród nich pigułki antykoncepcyjne oraz leki na osteoporozę, mogą powodować zgagę oraz refluks.